اثر سوموگی بر قندخون از علت تا پیشگیری

اثر سوموگی بر قندخون از علت تا پیشگیری

اثر Somogyi  به افزایش سطح گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت  گفته میشود،این پدیده زمانی اتفاق می افتد که قند خون پایین باعث ایجاد یک اثر بازگشتی شود که منجر به قند خون بالا می شود.

اگر فردی در صبح متوجه سطوح بالای گلوکز خون شود، ممکن است اثر Somogyi عامل آن باشد، اما این افزایش می تواند ناشی از اثر مشابهی باشد که به آن پدیده سپیده دم می گویند.

بسیاری از مردم در مورد اثر Somogyi مانند افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ آن را تجربه می کنند.

تمایز بین اثر Somogyi و پدیده سپیده دم Down phenomenonمهم است، زیرا ممکن است نشان دهنده این باشد که فرد باید برنامه درمانی خود را تنظیم کند.

اثر Somogyi به افتخار مایکل سوموگی، محقق مجارستانی آمریکایی، که اولین بار آن را توصیف کرد، نامگذاری شده است.

زمانی اتفاق می افتد که دفاع بدن به دوره های طولانی کاهش قند خون پاسخ دهد.این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد زیاد ورزش کند،مدت طولانی بدون میان وعده باشد یا قبل از خواب بیش از نیاز خود انسولین مصرف کند.

انسولین میزان گلوکز خون را کاهش می دهد. اگر سطح گلوکز بیش از حد کاهش یابد، قند خون پایین می آید. اصطلاح پزشکی برای قند خون پایین، هیپوگلیسمی است.

هورمون های درگیر در اثر سوموگی

هیپوگلیسمی به بدن استرس وارد می کند و این می تواند باعث ترشح هورمون شود. اینها شامل هورمون های استرس است:

کورتیزول

اپی نفرین (آدرنالین)

هورمون رشد

گلوکاگون

گلوکاگون کبد را تحریک می کند تا ذخایر گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کند.این می تواند باعث افزایش مجدد سطح گلوکز خون شود.

هورمون های استرس با کاهش واکنش سلول ها به انسولین، سطح گلوکز را بالا نگه می دارند.این مقاومت به انسولین است.

طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، سطح قند خون باید به صورت زیر باشد

درست قبل از غذا خوردن: ۸۰ تا ۱۳۰ میلی گرم منبع مطمئن در هر دسی لیتر (میلی گرم در دسی لیتر)

دو ساعت پس از شروع غذا: کمتر از ۱۸۰ میلی گرم در دسی لیتر

اثر سوموگی در مقابل پدیده سپیده دم

پدیده سپیده دم یا “اثر سپیده دم” شبیه به اثر Somogyi است،از این نظر که افراد در صبح دچار هیپرگلیسمی می شوند، اما دلایل آن متفاوت است.

اثر سحر شامل افزایش سطح قند خون در صبح زود است. این به دلیل کاهش سطح انسولین و افزایش هورمون های رشد است.همه افراد در هنگام صبح سطوح قند خون بالاتری را تجربه می کنند، چه دیابت داشته باشند و چه نداشته باشند.

اگر فردی دیابت نداشته باشد، بدن می تواند با ترشح انسولین به افزایش قند خون پاسخ دهد و در نتیجه سطح گلوکز را ثابت نگه دارد. این اساساً پدیده سپیده دم را باطل می کند.

تفاوت اثر Somogyi با پدیده سحر در این است که اثر Somogyi پاسخی به قند خون پایین در طول شب است. آزمایش سطح قند خون در ساعت ۳:۰۰ صبح و دوباره در صبح می تواند به تمایز بین انواع تغییرات کمک کند.

 

قند خونی که در ساعت ۳:۰۰ صبح پایین است، نشان دهنده اثر Somogyi است،در حالی که سطوح بالا یا طبیعی در آن زمان نشان می دهد که پدیده سحر باعث افزایش قند خون صبحگاهی می شود.

علائم قند خون پایین

عرق شبانه

ضربان قلب سریع

بیدار شدن با سردرد

تاری دید

گیجی

سرگیجه

دهان خشک

خستگی

افزایش اشتها

تشنگی

این مقاله ادامه دارد…..

گرد آورنده :یاسمن هاشمی

مشاور تغذیه و رژیم درمانی